Een paar weken terug is het in paleo kringen lang verwachte boek van Remko Kuipers uitgekomen onder de naam ‘Het Oerdieet‘. Ik heb van Remko een reviewexemplaar gekregen en vertel je graag wat ik ervan vind.

Met ruim 400 pagina’s is het boek van Remko wel iets om even voor te gaan zitten, maar dat wil je natuurlijk maar al te graag. Dit is namelijk het eerste Nederlandse boek waarin eens goed, duidelijk en uitgebreid uitgelegd wordt wat het oerdieet is en waarom je het zou moeten overwegen. Ik had het bijna in 1 ruk uit. Voor wie Remko Kuipers niet kent; Remko heeft de afgelopen tien jaar bestudeerd welke verschillen er zijn tussen de leefstijl van een traditionele jager-verzamelaar (onze genetische voorouders) en die van ons (een moderne westerse leefstijl). Hij heeft daarvoor de wereld rondgereisd, heeft verbleven bij nog traditioneel levende volkeren en was de eerste die promoveerde in de evolutionaire geneeskunde. Daarnaast is hij arts, apotheker en onderzoeker en verschijnt hij binnenkort in mijn rubriek ‘Wat eet de professional’.

“Het oerdieet als begrip wordt juist gekenmerkt door de grote variatie in haar ingrediënten.”

Het Oerdieet

Het oerdieet? ‘Weer zo’n hype’ hoor ik je denken. Ik moet toegeven dat ik de titel dan ook niet gelukkig gekozen vind, maar begrijp ook wel dat oervoeding (een betere optie?) net zo min sexy klinkt. Gelukkig helpt Remko je in ieder geval gelijk uit de droom, want HET Oerdieet bestaat niet, onze voorouders hadden namelijk allemaal een sterk (af)wisselend eetpatroon. In zijn boek legt hij uit dat een gezond eetpatroon gekenmerkt wordt door natuurlijke producten, die door de natuur gegeven zijn en ook dat bijvoorbeeld de hoeveelheid koolhydraten van belang is. Hoe dat precies zit moet je natuurlijk zelf lezen ;-).

Remko neemt je in zijn boek bij de hand en legt je precies uit waar je aan moet denken en bij stil moet staan als je gezond oud wilt worden. Onze natuurlijke selectie is uitgeschakeld door de moderne gezondheidszorg, het lijkt misschien wel of we ouder worden dan de oermens (trouwens een misvatting dat de oermens niet ‘oud’ werd en ook dat komt aan bod in het boek), maar belangrijker is dat de leeftijd waarop we leven zonder chronische welvaartsziekte steeds korter wordt. Shocking; vrouwen leven tegenwoordig gemiddeld nog maar 42 jaar zonder de eerste tekenen van chronische welvaartsziekte. Niet best. Er moet dan ook iets gebeuren, wij zijn voor een groot deel zelf verantwoordelijk voor onze gezondheid en dit boek legt je uit waar je rekening mee moet houden om zo lang mogelijk gezond te blijven (voor zover mogelijk natuurlijk).

“Voor iemand die zich gezond voelt, is het moeilijk in te schatten hoe gezond hij of zij daadwerkelijk is.”

Ik vind het mooi hoe Remko, bijna gemakkelijk, je de essentiële basis uitlegt zodat je leert begrijpen waar een gezond eetpatroon uit bestaat. Hij weet het ook nog eens te onderbouwen met wetenschappelijk onderzoek (al is dat laatste natuurlijk niet altijd de enige beste graadmeter, toch is het wel prettig te weten dat Remko niet zomaar wat ‘uit zijn nek kletst’). Belangrijk item in het boek is de verduidelijking van de werking en het belang van de verschillende vetzuren, ondanks dat hier weinig nieuws voor mij tussen stond vind ik het wel goed dat hij het zo in zijn boek heeft opgeschreven, al hadden plaatjes het verhaal misschien nog wat verduidelijkt. Een leek met brede interesse voor voeding (in relatie tot gezondheid) zal veel hebben aan de informatie in zijn boek. Vrijwel alle basisbeginselen van gezonde voeding komen in het boek aan bod. Ook interessant dat Remko de zuur-basebalans aanhaalt, iets waar ik toch veel tegenstrijdige informatie over lees. Misschien moet ik me daar toch nog eens wat meer in verdiepen.

Kritische noten

Er is een flink gedeelte over zout opgenomen waarvan ik nog niet helemaal overtuigd ben of het echt zo slecht voor ons is als in de door Remko gepresenteerde wetenschappelijke studies naar voren komt (kan het zo zijn dat in de studies met gewoon keukenzout is gewerkt in plaats van met geraffineerd Himalaya- of Keltisch zeezout? Remko?).

Stiekem had ik gehoopt op (meer) verslagen van zijn ervaringen van de afgelopen jaren van de perioden dat hij onder de traditioneel levende volkeren leefde. Zoals op de achterflap ook te lezen is heeft hij bittere cacao gedronken bij de Azteken en bloed gedronken met de Maasai, ik had het leuk gevonden daar wat anekdotes over te lezen. Maar dat dit niet vermeld staat in het boek doet verder niets af aan de boodschap die hij wil overbrengen.

Tenslotte vind ik de recepten die achter in het boek gegeven worden geen recht doen aan de strekking van zijn woorden in de eerste twee delen van zijn boek. Persoonlijk zou ik recepten met sojamelk en pseudogranen niet opnemen, ook al geeft hij in zijn boek aan dat antinutriënten niet perse volledig vermeden hoeven te worden (voor een optimaal gezondheidseffect). Ik had ze niet gemist als de recepten achterwege waren gelaten.

“De laatste bijwerking van het oerdieet is echt de belangrijkste. Je kunt er zo verslaafd aan raken dat je vreselijk chagrijning kunt worden van de gemiddelde kantine waar je komt, waar ze alleen maar brood, kaas, bewerkt vlees (salami, kroket) en melk verkopen.”

Nog even een korte samenvatting

• Deel 1 van het boek geeft je achtergrondinformatie, waarbij je alles komt te weten over evolutie, wat onder oervoeding wordt verstaan en de hoe ons eetpatroon is veranderd vanaf het agrarische tijdperk, tot aan de huidige fastfoodrevolutie;
• Deel 2 belicht het oerdieet in de praktijk, waarbij uiteenlopende onderwerpen zoals macro- en micronutriënten, vetzuren, cholesterol, koolhydraten, eiwitten, vitaminen, mineralen en antinutriënten uitvoerig worden behandeld. Het hoofdstuk wordt aangevuld met diverse tabellen en overzichten waarmee je globaal je eigen gezondheid kunt berekenen en waarin je in een oogopslag kunt zien wat wel, niet of met mate te eten binnen een oerdieet. En niet onbelangrijk, in dit deel wordt uitgelegd hoe je je oerdieet in de praktijk brengt;
• Deel 3 bestaat tenslotte uit een uitgebreide reeks recepten.

Moet je het kopen?

Ik ben erg positief over ‘Het Oerdieet‘, het boek is gemakkelijk leesbaar en het is fijn dat ieder hoofdstuk kort wordt samengevat met de belangrijkste ‘speerpunten’. Voor de paar moeilijke woorden  die in het boek staan is een woordenlijst bijgevoegd (flow-gemedieerde vasodilatatie was nieuw voor mij, maar dat wordt al in de tekst verklaard :-)). Voor de doorgewinterde en goed ingelezen Paleo staat er misschien weinig nieuws in en is het zelfs mogelijk dat bepaalde aanbevelingen licht tegen de borst stuiten. Maar voor diegenen heeft Remko het boek, lijkt mij, in beginsel niet geschreven. Ik denk dat Remko het oerdieet toegankelijk wil maken voor iedereen, dat hij wil laten zien dat het belangrijk is het heft in eigen handen te nemen. Hij laat vervolgens zien hoe je met wat kleine aanpassingen in je dieet en leefstijl grote gezondheidsvoordelen kunt behalen en dat lukt hem in dit boek en dat is waar het uiteindelijk om draait. Op de Paleo Politie zit niemand te wachten ;-). Al met al vind ik het, zelfs voor de doorgewinterde paleo, een uniek en handig naslagwerk.  

Tatadata

Omdat ik best enthousiast ben over het boek heb ik zelf ook een exemplaar aangeschaft dat ik graag wil verloten. Wie binnen nu (17 februari 2014) en 3 maart a.s. een aankoop doet in mijn webshop BRNDSTF. (www.brndstf.nl) maakt automatisch kans op het boek.